Pesten & treiteren

Bij pesten is er sprake van vernederend, vijandig of intimiderend gedrag, steeds gericht op dezelfde persoon of groep. Slachtoffers kunnen zich niet goed verweren en de pester(s) hebben vaak meer macht dan het slachtoffer. Het gedrag wordt herhaald en houdt langere tijd aan.

Een belangrijk element aangaande pesten is de herhaling van die gedraging in de tijd. Het gaat bij pesten dus niet om een eenmalige gedraging. Dit gedrag uit zich op verschillende manieren maar in het bijzonder door woorden, gebaren, handelingen of bedreigingen. De essentie is dat de werknemer door systematische, vijandige bejegening buiten de groep wordt gezet. Op wie de keus valt is betrekkelijk willekeurig.
Het kan eigenlijk iedereen overkomen die enigszins afwijkt van de groep. Je kunt net iets te slim of te dom zijn, de enige vrouw of man zijn, een afwijkend gevoel voor humor of mode hebben, allochtoon zijn of een accent hebben, een andere religie of een andere seksuele geaardheid hebben. Meer dan een half miljoen mensen zeggen wel eens gepest te worden op het werk, waarvan honderdduizend zelfs op structurele basis. Het gaat dan om minimaal een keer
per week, gedurende zeker een halfjaar. Behoorlijk ingrijpend dus. Een grapje op zijn tijd moet kunnen en verlevendigt zelfs de werksfeer. Maar wanneer iemand structureel voor gek wordt gezet, is het niet grappig meer. Plagen wordt dan pesten en dat kan leiden tot ernstige gezondheidsklachten bij het slachtoffer.
Bij pesten zijn altijd de volgende rollen aan te wijzen: slachtoffer(s), pester(s),
omstander(s) en doorbreker(s) (medewerkers die het pesten aanhangig maken).
Een structureel onveilig werkklimaat is vrijwel altijd het gevolg van gebrekkig
leiderschap. De omstandigheden waaronder pesten voorkomt, zijn minder willekeurig.
Uit onderzoek blijkt dat pesten vaker voorkomt in organisaties met een hoge mate van competitie en een gebrekkige communicatie. Ook hiërarchische organisaties zijn kwetsbaarder, evenals organisaties met een hoge werkdruk, slecht leiderschap of onduidelijk verdeelde taken en bevoegdheden.